Mesleki gelişim çocukluk yıllarından başlayan ve yaşam boyu süren bir yolculuktur. Bu süreçte anababaların çocuklarına yol göstermeleri ve kararlarında destek olmaları çok önemlidir.
Anababalar, çocuklarının mesleki gelişimlerindeki rollerini çoğu zaman fark etmezler. Kendilerini dinlemeyeceklerini, düşüncelerini kabul etmeyeceklerini sanırlar. Oysa yapılan pek çok araştırma, çocukların ve gençlerin mesleki gelişimlerinde en fazla etkilendikleri kişilerin anababaları olduğunu göstermektedir.
Çocuğumun mesleki gelişim sürecine nasıl destek olabilirim?
► bilinçli olmaları,
► çocuklarının ihtiyaçlarını,
► ilgi duydukları alanları,
► yeteneklerini bilmeleri
► ilk ve ortaöğretim yıllarında ilgi ve değerlerin sıklıkla değişebileceğini anlamaları gerekir.
--------------------------------------------------------------------------------------------
► Çocukların meslekleri tanımaları ve meslekler hakkında bilgi edinmeleri çok küçük yaşlardan itibaren başlar. Doktora gider doktor, otobüse biner, şoför olmayı ister. Büyüdükçe ve kendini tanıdıkça çeşitli mesleklerden hangisine yöneleceğine karar verir.
► Okuldaki öğretmenleriyle sıkı işbirliği içinde olalım ve dersleri ile meslekler arasında bağlantı kurması için destek verelim.
► Okulun rehber öğretmeni ile görüşelim, okulda verilen mesleki rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinden en iyi biçimde yararlanması için destekleyelim.
► Günümüzün iş dünyasında ne gibi yenilikler ve değişimler olduğunu takip edelim ve yeri geldikçe çocuğumuzla konuşalım.
► Çocuğumuz ortaöğretim kurumlarına yerleşirken, hoşlandıkları, yapabildikleri ve imkanlarımız doğrultusunda olabilecek en uygun seçimleri yapmasında destek olalım.
► Lisede alan seçimi ve üniversite sınavında bölüm seçimi gibi önemli kararlarında onunla birlikte araştırma yaparak ve konuşup paylaşarak bu sürece etkili biçimde katılalım.
► Çocuğumuzla ilgili beklentilerimizin gerçekçi olmasına dikkat edelim öğretmenleriyle ve okul rehber öğretmeni ile işbirliği yaparak potansiyelini (zeka düzeyi, dikkat süresi, öğrenme stili vb ) en iyi biçimde kullanabilmesine ve gerçekçi hedefler koymasına yardımcı olalım.
► Çocuğumuzun eğitiminde okul ve öğretmenler kadar bizim de sorumluluklarımız vardır. Çocuğumuzun okulda ve okul dışında geçen zamanında gözetimimizin ve rehberliğimizin önemini hep hatırlayalım.
► Onun geleceğine ilişkin kararları çocuğumuz yerine değil, onunla birlikte verelim. Çocuğumuz üzerinde kendi istek ve amaçlarımızı gerçekleştirmeye çalışmayalım.
► Çocuğumuzun ihtiyaçlarını farkederek, ilgi duyduğu alanlardaki yeteneklerinin gelişmesini destekleyerek, ilk ve ortaöğretim yıllarında ilgi ve değerlerin sıklıkla değişebileceğini bilerek çocuğumuzun mesleki gelişimini destekleyelim.
--------------------------------------------------------------------------------------------
Ancak anababaların bunu yaparken:
Anababalar olarak çocuklarımız için pek çok fedakârlık yaparak güzel bir geleceğe sahip olmalarını isteriz. Ancak, burada önemli olan çocuk için kendimizin ne istediğinden çok, onun özelliklerine en uygun mesleğin ne olduğudur.
örn. Çocuğunuz düne kadar gitar çalmak isterken, bugün teleskopla yıldızları gözlemek istediğine karar verebilir. Yarın ise bunlardan sıkılıp basketbol kursuna kaydolmak ya da İtalyanca öğrenmek isteyebilir. Kimliğini oluşturduğu ve kendini tanımaya çalıştığı bu dönemde, çocuğunuzun farklı alanlarda kendini değerlendirmeye çalışması oldukça doğaldır.
Çocuğunuz kendisini keşfetmeye çalışırken, gelecekte seçeceği mesleğe doğru da adım adım altyapı hazırlar. Anababalara düşen en büyük görev sabırlı olmak ve görüşlerini paylaşmaktır. İhtiyaç duyulduğunda bir uzmandan (rehber öğretmen, psikolog, İŞKUR iş ve meslek danışmanlığı uzmanları) destek almak hem size hem çocuğunuza yardımcı olabilir.
Çocuklarımız büyürken gerçekçi olmayan beklentiler içine girebilir ve farklı meslek seçimleri yapabilirler. Örn. Arkadaşlarından etkilenebilir, ailesinin ve içinde bulunduğu çevrenin sosyal ve ekonomik koşulları tarafından karşılanması mümkün olmayan beklentiler geliştirebilir ya da kendini geliştirmek adına sürekli farklı talepleri olabilir. Bu durumda aileler çocuklarını içinde bulundukları koşulları ve kendi özelliklerini göz önüne alarak gerçekçi seçimler yapmaları konusunda desteklemelidirler.